POMNIEJSZENIE ODSZKODOWANIA WYPŁACONEGO W RAMACH OC SAMOCHODU O WZROST WARTOŚCI POJAZDU

W przypadku likwidacji szkody samochodowej z OC sprawcy, zakłady ubezpieczeń niejednokrotnie pomniejszają wypłacane odszkodowanie z tytułu naprawy pojazdu o wzrost jego wartości na skutek naprawy, powołując się na fakt użycia nowych oryginalnych części w starszych modelach samochodów oraz uzasadniając swoje stanowisko wytycznymi Komisji Nadzoru Finansowego z 2014 roku dotyczących likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych (nr 16).  Czy mają rację?

W większości przypadków nie. Sytuacja taka może co prawda niekiedy wystąpić, ale ma charakter wyjątkowy i musi zostać jednoznacznie wykazana przez ubezpieczyciela.

Wzrost wartości pojazdu na skutek wymiany poszczególnych jego części na nowe nie jest sytuacją oczywistą. w świetle obowiązującej regulacji prawnej, ubezpieczyciel OC sprawcy szkody zobowiązany jest do usunięcia wszelkich celowych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, co wielokrotnie potwierdził Sąd Najwyższy, między innymi w aktualnej uchwale z dnia 13 czerwca 2003 roku III CZP 32/03.

W rezultacie obniżenie wysokości wypłacanego odszkodowania o wzrost wartości pojazdu może znaleźć stanowisko wyłącznie w przypadku spełnienia łącznie dwóch warunków:

• w sytuacji, w której zakład ubezpieczeniowy wykazałby rzeczywisty wzrost wartości pojazdu na skutek naprawy – co jak wskazano powyżej nie jest oczywiste, zwłaszcza, że samochodu co do zasady tracą na wartości na skutek uczestnictwa w kolizji;

• w sytuacji, w której zakład ubezpieczeniowy wykazałby, że wzrostu wartości pojazdu można było uniknąć, tzn. że podmiot likwidujący szkodę (warsztat naprawczy) mógł przeprowadzić naprawę w inny sposób, którego efektem nie byłby wzrost wartości pojazdu - jeśli bowiem z technologicznego punktu widzenia naprawy nie można było inaczej przeprowadzić, poniesione koszty są kosztami celowo i ekonomicznie uzasadnionymi, a zatem zakład ubezpieczeń, zgodnie z opisanym wyżej stanowiskiem Sądu Najwyższego, ma obowiązek ich pokrycia w całości.

Tym samym w przypadku ewentualnego sporu sądowego to ubezpieczyciel powinien przedłożyć dowody na poparcie swojego stanowiska, tj. wykazać ewentualny wzrost wartości pojazdu oraz możliwość ich uniknięcia, np. poprzez zawnioskowanie o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Taki sposób rozkładu ciężaru dowodu przesądzony został jednoznacznie w uchwale Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 12 kwietnia 2012 roku (sygn. akt III CZP 80/11), w której wskazano, że: Zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.